keskiviikko 8. marraskuuta 2017

Anarâškielâ seervist suotâs juovlâalmottâs: Tonttu Šievtátulii juovlâkalender almostuvá juovláid

Kove: Riitta Vesala. Blogin raijim Eljas Niskanen.


Anarâškielâ servi almostit taan ive oovtâ kirje: Riitta Vesala kirje Tonttu Šievtátulii juovlâkalender lii eidu vyelgimin teddilmân. Taat kirje kolgâččij kiergâniđ juovláid. Kirje suápá eromâš pyereest párnáid já párnáimielâsâš ulmuid já meiddei tagaráid, kiäh loheh anarâškielâ viereskiellân. Sanij suujâtmeh kiärdášuveh maŋgii - nuuvt maŋgii, et taid vissásávt uáppá, mainâs häämist. Siämmááh säänih kiärdášuveh meiddei kiäsutteijee mainâsteevstâst.

Juovlâkalender mainâsijn Tonttu Šievtátulâš feeree ain maidnii ko sun piäsá kiännii išediđ, mut taah mainâseh iä lah aaibâs táváliih: maagisávt toh meiddei máttáátteh kielâ já sanij suujâtmijd.

Toontust lii argâruutiin, nuuvt et táválii peivijoton kullee säänih kiärdášuveh jyehi mainâseh: vistig tonttu koccáá, mana Juovlâpuuki kuuvl já finnee tobbeen pargopitá, mon sun onne kalga olášuttiđ. Mainâs uálgipersovnin tuáimá Juovlâpuuki čällee, kote ain kiärdu puoh. Eidu suu rooli taha máhđulâžžân kielâopâlii oppâm. Jieš maainâs tastoo tuáppee lohhee fárusis já tuálvu suu Tonttu Šievtátulijn išediđ kiännii.

Taan čáituspittáást Tonttu Šievtátulâš uáiná Juovlâpuuki kooveest, et sun vuálgá taan tove išediđ Heikkâ-čeesi juoŋŋâsij kuohâmist:

Kove: Riitta Vesala. Blogin raijim Eljas Niskanen.


 Taan kooveest láá juoŋŋâseh. Moonâm-uvks mun onne jäävri oolâ juoŋâstiđ? Šievtátulâš huihádij --.

Juovlâpuuki pargopitái luvâttâlmist puátá imperatiiv adai koččomhäämi:

 Eidu nuuvt, olmânáál hoksájih Šievtátulâš. Tun moonah juoŋâstiđ.

Heikkâ-čeeci lii puosâškuáttám ige pyevti onne jieš juoŋŋâsijdis kuohâđ. Moonâba tun, Šievtátulâš, Heikkâ-čeesi luus já kuovâ Heikkâ-čeesi juoŋŋâsijd. Keesi viermijd jieŋâ oolâ, peesti kuolijd viermijn, čollii kuolijd já suápu viermijd uđđâsist jáávrán, Juovlâpukki ravvij Šievtátulii.

Tonttu Šievtátulâš lii huolâlâš, já tondiet sun kiärdu pargoidis, vâi puoh šadda vissásávt porgum:

– Čielgâ äšši, Juovlâpukki. Mun moonâm Heikkâ-čeesi luus já kuovâm suu juoŋŋâsijd. Mun kiäsám viermijd jieŋâ oolâ, piästám kuolijd viermijn, čolliim kuolijd já suápum viermijd uđđâsist jáávrán --.

Já Čälleetonttu vala visásmit, moin naalijn kielâopâlâš kiärdum tábáhtuvá oovtâlovo nube persovnist, vâi sujâttemhäämih pyerebeht pääcih mielân:

– Na nuuvt, Šievtátulâš. Onne tun kuovah Heikkâ-čeesi juoŋŋâsijd. Tun kiäsáh viermijd jieŋâ oolâ, piästáh kuolijd viermijn, čolliih kuolijd já suápuh viermijd uđđâsist jáávrán.

Já čälleetonttu tastoo čáálá vala puoh pargoid pajas já muulijd jiänusân:

– Juovlâmáánu niäljád peeivi Šievtátulâš kuáhá Heikkâ-čeesi juoŋŋâsijd, kiäsá viermijd jieŋâ oolâ, piästá kuolijd viermijn, čuállee kuolijd já suáppu viermijd uđđâsist jáávrán. Äšši čielgâs.

Koččomij já preesenshaamij maŋa puátá jieš maainâs - nuuvt et tot, kote išeduvvoo, ij ubâ tieđegin, kii suu lii išedâm. Tiätu pargo lii kuittâg mahtnii porgum. Tot, kote lii tarbâšâm iše, šadda kuittâg luholâžžân:

Šievtátulâš jieš kaččâlij čiähusân miäcán. Kačâdijnis tot liijká vilšâstij tuáhásis já ooinij já kuulâi Heikkâ-čeesi imâštâlmin porthái alne.

– Mii immâšijd! Kii lii lamaš nuuvt šievtátulâš, ete lii kuohâm muu juoŋŋâsijd já vala čollim-uv kuolijd.

Já ko pargo lii porgum, lii preterit oppâm vuáru Juovlâpuuki kulen:

– Na Šievtátulâš. Kuohih-uv tun Heikkâ-čeesi juoŋŋâsijd? Keessih-uv tun viermijd jieŋâ oolâ já pestih-uv tun kuolijd viermijn? Čuállejih-uv tun kuolijd já suoppuh-uv tun viermijd uđđâsist jáávrán?

Já Tonttu Šievtátulâš ain nannee:

– Na Juovlâpukki. Kale mun kuohim juoŋŋâsijd. Mun keessim viermijd jieŋâ oolâ já pestim kuolijd viermijn. Talle mun čuállejim-uv kuolijd já viermijd mun suoppum uđđâsist jáávrán --

Já Čällee vuod čáálá, mii lii tábáhtum:

Juovlâmáánu niäljád peeivi Šievtátulâš kuovâi juoŋŋâsijd, keesij viermijd jieŋâ oolâ, peestij kuolijd viermijn, čollij kuolijd já suápui viermijd uđđâsist jáávrán. Pargo porgum pyereest. Čyegis.

Já peeivi šiev pargo maŋa lii vuod rutinij äigi: čällee časkâd kinttâl, já nuuvt te ubâ juávkku vuálgá, puurâd jeđe uáđđáástâl kuhes peeivi maŋa. Já itten lii ain uđđâ peivi - kallaad peeivi juovlâmáánu jo lâškin. Já tobbeen lii ain vyerdimin uđđâ šievtátulâš pargo.

Marja-Liisa Olthuis já Eljas Niskanen

Ei kommentteja:

Lähetä kommentti